Vijf jaar geleden kochten twee zussen en een broer de oude kerk in Biest-Houtakker. Eén van de zussen, Lieke van Pelt, interieurontwerper, heeft een grote droom: de kerk ombouwen tot vijf appartementen. “Het is altijd een droom van mij geweest,” vertelt ze. “De kerk stond al leeg sinds 2013. Het was tijd om er iets moois van te maken.”

Van dorpskerk naar appartementen

De kerk, gebouwd in 1913, heeft precies honderd jaar dienstgedaan. Vijf jaar geleden kochten Lieke en haar familie het kerkgebouw via een coöperatie die door buurtbewoners was opgericht om de kerk te behouden. Deze coöperatie had het pand tot dat moment waar nodig onderhouden. De kerk lag oorspronkelijk precies tussen de dorpjes Biest en Houtakker, waar later het huidige Biest-Houtakker uit is ontstaan.

Vroegtijdig contact met RCE

Lieke en haar familie zochten vanaf het begin nauw contact met de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed (RCE). Afgelopen jaren hadden ze drie keer overleg. “We wilden vroegtijdig in gesprek om te voldoen aan de eisen voor behoud van cultureel erfgoed,” legt Lieke uit. “Gekocht en het avontuur aangegaan, met respect voor de historie van het gebouw.”

Passie boven winst

Het doel van de familie was nooit om winst te maken. “We hebben de kerk gekocht vanuit passie,” zegt Lieke. De eerste twee jaar deden zij zelf onderzoek en maakten ze een plan voor de verbouwing. Drie jaar geleden werd architect Bram van de Sanden betrokken. Sinds een jaar wonen Lieke en haar vriend zelf in units in de tuin van de kerk. Zo kijken ze elke dag uit op een droom die werkelijkheid wordt.

De visie van de architect

Architect Bram van de Sanden van Buro013 kijkt bij de verbouwing steeds naar twee dingen: goed wooncomfort én het behoud van cultureel erfgoed. Daarom wordt er zo weinig mogelijk aan de buitenkant van het gebouw aangepast. “Maar ergens moet je natuurlijk wel naar buiten kunnen koppelen om daglicht binnen te laten,” legt hij uit. Op de verdieping blijven daarom van elk paar glas-in-loodramen steeds één origineel raam behouden. Het andere raam wordt vervangen door vensterglas, zodat er voldoende licht binnenkomt. Ook op de begane grond worden nieuwe openingen gemaakt, altijd in lijn met de oorspronkelijke architectuur van de kerk.

Binnenin blijft de beleving van de kerk een belangrijk uitgangspunt. De grote hal wordt bewust behouden en zelfs extra benadrukt. De toegangen naar de appartementen komen als het ware de hal binnen, zodat de structuur van de kerk zichtbaar blijft. De hoofdentree blijft voor alle woningen in gebruik en de hal blijft groot en open. Daardoor blijft de ruimtelijkheid voelbaar én ontstaat er ruimte voor gezamenlijke activiteiten, zoals een borrel of een kleine expositie voor bewoners of omwonenden.

Het bijzondere van dit project is dat het een kerk betreft. Door creatief na te denken over de indeling en het behoud van historische elementen, zijn er mooie, onderscheidende appartementen ontstaan. De ruimtes zijn optimaal benut en gericht op een jonge doelgroep, terwijl de originele sfeer en het erfgoed behouden blijven.

De vloer wordt volledig vernieuwd en geïsoleerd. De oude tegels worden waar mogelijk gerecycled; als dat niet lukt, worden ze nagemaakt in de stijl van de oorspronkelijke vloer. Architect Bram noemt het project een prachtige kans: “De combinatie van monumenten en nieuwbouw is de leukste uitdaging die je als architect kunt krijgen.”

Behoud van historische elementen

Veel bijzondere elementen van de kerk blijven behouden, zoals de biechtstoelen. Nieuwe ramen komen op de begane grond, en voorzetwanden en glaspanelen zorgen voor goede isolatie.

Werk aan de buitenkant

Het dorp ziet al dat er met passie aan de kerk wordt gewerkt. De grote voordeuren zijn geschilderd, de toren is opnieuw gevoegd en het dak en de dakgoten zijn hersteld. Rondom de appartementen komt een groenstrook, vooral bij de begraafplaats. Dorpsbewoners komen regelmatig even kijken hoe de werkzaamheden vorderen, iets wat Lieke en haar familie erg waarderen.

Duurzaam en innovatief

De verbouwing wordt ook duurzaam aangepakt. Zo komt er een warmtepomp en is er overleg over het initiatief ‘van het gas af’.

Een open entree voor het dorp

De entree van de kerk blijft groot en openbaar. Lieke hoopt er kunst te plaatsen, zodat dorpsbewoners altijd nog even binnen kunnen kijken. Het dorp gunt het hen om deze droom waar te maken en ziet nu al dat er met passie aan de kerk wordt gewerkt.

Op naar de volgende stap

Het project heeft wat vertraging opgelopen, waardoor het Flora- en Fauna-onderzoek moest worden geüpdatet voordat de vergunning opnieuw aangevraagd kan worden. Ondertussen staan Lieke, de familie en de architect klaar om de aanvraag opnieuw in te dienen. Begin 2026 staat er een afspraak gepland met de Omgevingscommissie, die meekijkt naar ruimtelijke kwaliteit en erfgoedwaarden. Ze hopen op een voortvarende voortgang zodat het project snel weer verder kan.

Wethouder positief

“Het is geweldig om te zien dat iemand met zoveel passie en een duidelijke droom dit project in Biest-Houtakker tot uitvoering brengt,” zegt wethouder Piet Machielsen. “Het laat zien welke kansen er liggen om ons cultureel erfgoed een nieuwe functie te geven, terwijl de historie van het dorp behouden blijft.”

 Bron: Bovenstaande bericht en foto is door de organisatie geplaatst op hun website. Hilvarenbeek Nieuws verspreid deze berichten automatisch, om u op de hoogte te houden.